Το ποδόσφαιρο στο Λεκανοπέδιο

Στιγμιότυπα από την ιστορία του ποδοσφαίρου στο Λεκανοπέδιο της Αττικής από τις απαρχές της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Αθηνών (Ε.Π.Σ.Α.) και όχι μόνον. Σωματεία, διοργανώσεις, αξιοσημείωτα και παράξενα. Σύλλογοι και παίκτες που έγραψαν τη δική τους ιστορία στις τοπικές κατηγορίες αλλά και στις Εθνικές κατηγορίες.

Πέμπτη 27 Ιανουαρίου 2011

Περίοδος 1979-80 (Εθνικό Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα)


(Στιγμιότυπο από αγώνα μεταξύ Διαγόρα Αιγάλεω και Αθηναϊκού)

Το Εθνικό Ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της αγωνιστικής περιόδου 1979-80 διεξήχθη, όπως και τα προηγούμενα δύο χρόνια, σε τέσσερις ομίλους.

Στον Α' Όμιλο έλαβαν μέρος ομάδες από την Αθήνα (ΕΠΣΑ), τον Πειραιά (ΕΠΣΠ), τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη (συνολικά 20 συμμετοχές). Μεταξύ τους περιλαμβάνονταν ιστορικοί σύλλογοι της Ένωσης Αθηνών όπως ο Αθηναϊκός Α.Σ., ο ΠΑΟ Ρουφ κ.α.

Από τη Β' Εθνική (Νότιος όμιλος) της προηγούμενης χρονιάς προέρχονταν τόσο ο Ιωνικός Νικαίας και ο Α.Σ. Δραπετσώνας, όσο και ο Ολυμπιακός Λιοσίων. Δυναμική ήταν η εμφάνιση του Διαγόρα Ρόδου, ο οποίος κατάφερε να επικρατήσει (παρά τις συνεχείς μετακινήσεις στις οποίες ήταν αναγκασμένοι να υποβάλλονται οι παίκτες του) και να επιστρέψει έτσι στη Β' Εθνική, δώδεκα χρόνια μετά από την τελευταία του παρουσία εκεί (1968). Να σημειωθεί εδώ, ότι το Ρουφ τερμάτισε μεν στην πρώτη θέση με δυο βαθμούς περισσότερους από το Διαγόρα, αλλά στη συνέχεια τιμωρήθηκε με υποβιβασμό διότι κρίθηκε υπεύθυνο για απόπειρα δωροδοκίας. Για τη δεύτερη προνομιούχο θέση δόθηκε αγώνας κατάταξης στο Στάδιο της Ριζούπολης μεταξύ των ισόβαθμων Ολ. Λιοσίων και Αθηναϊκού (το ματς έληξε με σκορ 2-0 υπέρ του πρώτου), ενώ για τη σωτηρία έπαιξαν οι Ιωνικός και Εργοτέλης.

Τελική κατάταξη 1979-80
Α' Όμιλος
(σε 38 αγώνες): Ρούφ 57, Διαγόρας Ρόδου 55, Αθηναϊκός 54, Ολυμπιακός Λιοσίων 54, Ατρόμητος Πειραιώς 48, Δραπετσώνα 47, Νεάπολη Πειραιώς 46, Αιολικός Μυτιλήνης 45, Ατσαλένιος Ηρακλείου 44, Άγιος Δημήτριος 43, Ιωνικός Νικαίας 42, Εργοτέλης Ηρακλείου 42, Ανταγόρας Κω 32, Άγιος Ιερόθεος 31, Ήφαιστος Κορυδαλλού 31, Φοίβος Κρεμαστής Ρόδου 20, Διαγόρας Αιγάλεω 19, Μινωϊκή Ηρακλείου 17, Ιωνία Χανίων 14 και Βαθύ Σάμου 1.

  • Υποβιβάσθηκε το Ρουφ και οι εννέα τελευταίες ομάδες.

Πηγές:
  • http://www.rsssf.com
  • "40 χρόνια ελληνικό ποδόσφαιρο και ΠΡΟ-ΠΟ" (Έκδοση εφημερίδας "Προπόραμα", 1999)
  • Έντυπα αρχεία αθλητικών εφημερίδων Αθηνών 1979-80.
  • http://www.athlitikihxo.gr

Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011

Περίοδος 1950-51


Το καλοκαίρι του 1950 είχε έρθει η ώρα για μια ακόμη αυξομείωση του αριθμού των ομάδων στην Α' κατηγορία Αθηνών. Οι σύλλογοι πλέον από δέκα γίνονται μόλις έξι (παραμένουν οι ΑΕΚ, Πανιώνιος, Αστέρας, ΠΑΟ, Φωστήρας και Απόλλωνας) και δημιουργείται η Α2 Αθηνών, που περιλαμβάνει οκτώ σωματεία: Τους τέσσερις υποβιβασμένους από την Α' κατηγορία (Έσπερο, Αθηναϊκό, Δάφνη και Άρη Αθηνών), τον πρωταθλητή της Β' Αθηνών Αιγάλεω ΑΟ (που απέτυχε στη διαβάθμιση με τον Απόλλωνα) και τους 2ο-4ο της τελικής κατάταξης (Χαλάνδρι, Νέα Ελβετία, Αμπελόκηπους)

Έπειτα από την ολοκλήρωση των αγώνων έχουμε πρωταθλητή Αθηνών για το 1951 τον Πανιώνιο (για πρώτη φορά στα χρονικά) με 26 βαθμούς και δεύτερη την ΑΕΚ με 22. Ο Παναθηναϊκός ήταν τρίτος με 21 βαθμούς, τέταρτος ο Απόλλων (18 β.), πέμπτος ο Αστέρας (17 β.) και έκτος ο Φωστήρας (16 β.)

Η ομάδα των "Σφαγείων" διαβαθμίσθηκε στη συνέχεια με την πρωταθλήτρια της Α2 Δάφνη και παρέμεινε στη μεγάλη αθηναϊκή κατηγορία. Δεύτερος στην Α2 ήταν ο Αιγάλεω ΑΟ, τρίτο το Χαλάνδρι και τέταρτη η ΑΕ Αμπελοκήπων. Οι υπόλοιπες 4 θέσεις καταλήφθηκαν από τους Αθηναϊκό, Έσπερο Καλλιθέας, ΑΕ Νέας Ελβετίας και Άρη Αθηνών (που προερχόταν από συγχώνευση του Ολυμπιακού Αθηνών με τον Άτλαντα Θυμαρακίων, πέντε χρόνια πρωτύτερα).

Το πρωτάθλημα της Β' κατηγορίας κατέκτησε ο Ατρόμητος Αθηνών (που θα έπρεπε όμως να διαβαθμιστεί με τον Άρη), με δεύτερο το Παγκράτι και τρίτο τον Εθνικό Αστέρα Καισαριανής, ενώ μετείχαν ακόμη 17 σύλλογοι (Ελευθερούπολις, Δόξα Αθηνών, Νέα Ιωνία, Πανερυθραϊκός, Καλλιθαϊκός, Ηλυσιακός, ΑΕ Αγίου Δημητρίου, Αττικός, Αρίων, Πρόοδος, Υπεροχή Νεαπόλεως, Ηρακλής Καλλιθέας, Κηφισιά, Νίκη Πλάκας, Βικτώρια, Άφοβος Σεπολίων και Νίκη Αμπελοκήπων). Τελικά, Ατρόμητος και Παγκράτι ανέβηκαν στην Α2 κατηγορία, στην οποία για την επόμενη περίοδο οι ομάδες θα είναι δέκα αντί για οκτώ.

Τέλος, στη Γ΄ Κατηγορία πρωταθλητής επί δεκαεπτά ομάδων αναδείχθηκε ο ΠΟ Ψυχικού, ο οποίος μαζί με το δεύτερο ΑΟ Ζωγράφου προβιβάσθηκαν στη Β΄ ΕΠΣΑ. Πέντε ήταν οι νέες παρουσίες, (ΑΕ Καλλιθέας, Φοίβος Ν. Κόσμου, Ακράτητος Πετραλώνων, ΓΣ Αμαρουσίου και Γκυζιακός).
 

Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2011

Τα πρωταθλήματα Αθηνών 1946-1950.

(ΑΕΚ 1949, Πηγή: http://www.hellenica.de/)
Ύστερα από μια αποτυχημένη προσπάθεια να επαναρχίσει το αθηναϊκό ποδόσφαιρο τον Οκτώβριο του 1945 (που είχε σαν αποτέλεσμα να γίνονται παράλληλα δυο διοργανώσεις), τελικά οι σύλλογοι συμβιβάστηκαν και το Δεκέμβριο του ίδιου έτους ξεκίνησε το 17ο πρωτάθλημα Αθηνών (αφού το "κουτσουρεμένο" ούτως ή άλλως 16ο διακόπηκε άδοξα).
Λόγω όμως της παρουσίας σε αυτό συνολικά δώδεκα ομάδων, δεν υπήρξε αρκετός χρόνος για την ολοκλήρωσή του (προκειμένου να ξεκινήσει εγκαίρως η προγραμματισμένη τελική φάση για τον πανελλήνιο τίτλο) και έτσι και αυτό σταμάτησε πρόωρα, με την ΕΠΣΑ να κηρύσει πρωταθλήτρια Αθηνών τη μέχρι του σημείου της διακοπής προπορευόμενη στη βαθμολογία ΑΕΚ.

Ήταν αναμενόμενο έπειτα από εκείνο το "φιάσκο", η Ένωση ΠοδοσφαιρικώνΣωματείων Αθηνών να προχωρήσει σε μείωση των ομάδων ενόψει της νέας περιόδου και έτσι οι τέσσερις τελευταίοι του πίνακα (Ολυμπιακός Αθηνών, Άτλαντας, Ατρόμητος και Αρίωνας) υποβιβάστηκαν στη Β΄κατηγορία, της οποίας ο πρωταθλητής Έσπερος ηττήθηκε αρχικά στη διαβάθμιση (που αποφασίσθηκε πλέον να καταργηθεί ως θεσμός) με τον Άτλαντα.

Έτσι η ΑΕΚ, ο Αστέρας Αθηνών, ο ΠΑΟ, ο Πανιώνιος (που επανεμφανίσθηκε ύστερα από πάρα πολλά χρόνια), ο Φωστήρας, ο Αθηναϊκός, ο Απόλλωνας και το Παγκράτι θα αποτελούσαν τη σύνθεση της Α' Αθηνών για τη σεζόν 1946-47. Σε αυτήν, η "Ενωση" με τον περίφημο Μιχάλη Δελαβίνια στα γκολπόστ της, κατάφερε να κερδίσει στη διαφορά τερμάτων τον ισόβαθμό της Πανιώνιο, ενώ ο ΠΑΟ ήταν τρίτος.

Στο 19ο πρωτάθλημα που ακολούθησε, με τη Δάφνη στη θέση του ουραγού Παγκρατίου που υποβιβάσθηκε, η διάδα της κορυφής άλλαξε. Αυτή τη φορά ήταν πρωταθλητής ο Απόλλωνας (για τρίτη φορά στα χρονικά) με τον ΠΑΟ δεύτερο, ενώ δεν έπεσε καμία ομάδα, καθώς αποφασίσθηκε η αύξησ του αριθμού τους σε εννέα!

Το 1949 συμπληρώθηκαν αισίως 20 διοργανώσεις Α' κατηγορίας Αθηνών. Τον τίτλο κατέκτησε ο Παναθηναϊκός, παρά τη σπουδαία εμφάνιση του Πανιωνίου. Ο Φωστήρας βγήκε τρίτος (ισόβαθμος με τον Απόλλωνα αλλά με καλύτερη διαφορά τερμάτων) και μόλις πέμπτη η ΑΕΚ. Ο Έσπερος, νεοφώτιστος από τη Β' Αθηνών ήταν έβδομος, ενώ στις άλλες θέσεις πλασαρίσθηκαν ο Αστέρας (6ος), η Δάφνη (8η) και τελευταίος (για δεύτερη συνεχή χρονιά) ο Αθηναϊκός. Μερικά από τα "αστέρια" των πρασίνων εκείνου του καιρού ήσαν οι "Μαθιός" (Βιτάλης), Πετσανάς, Γαζής, Σίμος, Φυλακτός, Τσούτσος κ.α.

Το 1949-50 η διοργάνωση περιελάμβανε δέκα ομάδες, τις εννέα της προηγούμενης περιόδου και τον πρωταθλητή της Β' κατηγορίας Άρη Αθηνών, που προερχόταν από συνένωση του Ολυμπιακού Αθηνών με τον Άτλαντα. Παρατηρούμε λοιπόν ότι προκειμένου να μη δυσαρεστηθεί κανένας "γαλαζοαίματος", κάθε χρόνο προσέθεταν και από μια ομάδα στην κατηγορία, χωρίς αντίστοιχα να υποβιβάζουν καμία! Τη χρονιά εκείνη η ΑΕΚ (με το σπουδαίο Κανάκη στη σύνθεσή της) επανήλθε θριαμβευτικά στους τίτλους, ενώ την τριάδα της κορυφής συμπλήρωσαν οι Πανιώνιος και Αστέρας Γκύζη. Ο ΠΑΟ έμεινε αναπάντεχα τέταρτος, και για ακόμα μια φορά ο Αθηναϊκός ήταν ουραγός.

Είδαν και απόειδαν οι ιθύνοντες της ΕΠΣΑ και τελικά αποφάσισαν να "σπάσουν" την πρώτη κατηγορία στα δυο! Δημιούργησαν δηλαδή την Α' Αθηνών με έξι συλλόγους σύμφωνα με την κατάταξη του Ιουλίου 1950 και την Α2 Αθηνών, όπου έστειλαν τους τέσσερις τελευταίους (Δάφνη, Έσπερο Καλλιθέας, Άρη και τους βυρωνιώτες). Με μια λεπτομέρεια: Για την έκτη θέση της Α' κατηγορίας, σκέφθηκαν να επαναφέρουν τη ...διαβάθμιση. Τι έμπνευση!...

Έτσι, ο πρωταθλητής της Β' Αθηνών του 1950 Αιγάλεω Α.Ο. (που είχε ιδρυθεί μόλις τέσσερα χρόνια πριν!) θα είχε μια μεγάλη ευκαιρία να εισέλθει στους κορυφαίους του αθηναϊκού ποδοσφαίρου, αν βέβαια κατόρθωνε να ξεπεράσει το διόλου ευκαταφρόνητο εμπόδιο του προ διετίας πρωταθλητή Αθηνών Απόλλωνα.

(Συνεχίζεται)

Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011

Μέχρι τον πόλεμο...

Κλεάνθης Μαρόπουλος (φωτό από http://en.wikipedia.org/)

Τη διετία 1939-40 διεξήχθησαν τα δυο τελευταία προπολεμικά πρωταθλήματα της ΕΠΣ Αθηνών.
Το 13ο στη σειρά διοργάνωσης το κατέκτησε ο Παναθηναϊκός με τη γνωστή υπεροπλία που τον χαρακτήριζε, ενώ η ΑΕΚ ήταν δεύτερη και ο Απόλλων (που την κέρδισε και στις δυο αναμετρήσεις) ήταν τρίτος (Αστέρας, Ατρόμητος και Δάφνη οι λοιποί).
Στο επόμενο όμως (14ο) θριάμβευσε χωρίς συναγωνισμό η "Ένωση", κάτοχος ήδη του Πανελλήνιου τίτλου του 1939. Η ομάδα της Νέας Φιλαδέλφειας μάλιστα τερμάτισε τους αγώνες της αήττητη, 12 ολόκληρους βαθμούς μπροστά από τον δεύτερο Παναθηναϊκό! Στις υπόλοιπες έξι θέσεις (καθώς οι ομάδες της Α' κατηγορίας είχαν αυξηθεί σε οκτώ) βρέθηκαν οι Απόλλων, Αστέρας, Αθηναϊκός, Παγκράτι, Ατρόμητος και Δάφνη.

Ήταν μια αποθέωση για τους παίκτες της ΑΕΚ εκείνη η διετία, καθώς λίγους μήνες αργότερα στέφθηκαν για δεύτερη συνεχή χρονιά πρωταθλητές Ελλάδας. Μετά βέβαια, τα σύννεφα του πολέμου σκίασαν τον ορίζοντα και το ποδόσφαιρο στην πρωτεύουσα έσβησε για αρκετά χρόνια (το 15ο πρωτάθλημα Αθηνών διακόπηκε πριν καλά καλά αρχίσει).

Για τη γενιά εκείνων των κιτρινόμαυρων παικτών (Ρίμπας, Γάσπαρης, Μάγειρας, Χατζησταυρίδης, Τζανετής, Μαρόπουλος, Σέλτσικας, Σκλαβούνος κ.α.) η ευκαιρία είχε χαθεί ανεπανόρθωτα...

Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011

Από το 1928 έως το 1938

Τον Αύγουστο του 1928 πραγματοποιήθηκαν αγώνες διαβάθμισης μεταξύ του Αθηναϊκού και της πρωταθλήτριας ομάδας της δεύτερης κατηγορίας, της Ένωσης Εμποροϋπαλλήλων, για μια θέση στην πρώτη κατηγορία, από τους οποίους ευνοήθηκε η ομάδα του Aθηναϊκού, η οποία έλαβε μέρος στο 6ο πρωτάθλημα Αθηνών μαζί με τους Παναθηναϊκό, ΑΕΚ, Απόλλωνα, Π.Ο. Γουδίου (σήμερα Γουδή) και Ατρόμητο Περιστερίου. Τα παιχνίδια διεξήχθησαν από το Νοέμβριο του 1928 έως και τον Απρίλιο του 1929 και ανέδειξαν άνετο πρωταθλητή τον ΠΑΟ. Οι "πράσινοι" ήταν ασυγκράτητοι, διατήρησαν το αήττητο και σε ορισμένους αγώνες τους πέτυχαν σκορ-μαμούθ, όπως το 12-0 επί του Γουδίου (που σχεδόν διαλύθηκε στην πορεία, αφού είχε χάσει τον μεγάλο του άσσο Άγγελο Μεσσάρη (φωτό), τον οποίο παραχώρησε στους πρωταθλητές) και το 10-0 επί του Απόλλωνα, την προτελευταία αγωνιστική. Στη συνέχεια, το Γουδί διαβαθμίστηκε με τον πρωταθλητή της Β' Αθηνών ΑΟ Παλαιού Φαλήρου και εκτοπίστηκε από την κατηγορία.

Αλλά και στην επόμενη διοργάνωση, την 7η Αθηνών, ο ΠΑΟ πιστοποίησε τη σαφή του υπεροχή έναντι των υπολοίπων διεκδικητών και πήρε έναν ακόμη τίτλο αήττητος, με δεύτερη την ΑΕΚ. Ο ΑΟΠαλαιού Φαλήρου έκανε την έκπληξη τερματίζοντας στην 5η θέση και στέλονοντας τον ουραγό Αθηναϊκό στη διαβάθμιση με το Γουδί, που είχε πρωτεύσει στη Β' κατηγορία. Ωστόσο, λόγω ισοβαθμίας στα δυο παιχνίδια που έγιναν, η ΕΠΣΑ (η οποία δεν είχε προβλέψει τέτοιο ενδεχόμενο) ακύρωσε τους αγώνες και αποφάσισε την αύξηση των ομάδων της Α' κατηγορίας σε επτά!

Παρόλα αυτά, η 8η αθηναϊκή διοργάνωση δεν έμελλε να ολοκληρωθεί ποτέ, καθώς το Δεκέμβριο του 1930 η ΕΠΟ αποφάσισε να διεξάγει πρωτάθλημα πανελλήνιας εμβέλειας (τύπου εθνικής κατηγορίας) με τη συμμετοχή συνολικά οκτώ συλλόγων από τα τρία μεγαλύτερα τοπικά πρωταθληματα (Αθηνών-Πειραιώς-Θεσσαλονίκης). Τη στιγμή της διακοπής των τοπικών διοργανώσεων, στην Αθήνα την πρωτοπορία κατείχε ο ασυναγώνιστος τότε ΠΑΟ (με τους σπουδαίους Μπαλτάση, Υποφάντη, Μηγιάκη, Συμεωνίδη, Μεσσάρη, Τσολίνα, Μίμη Πιερράκο κ.α.), ενώ στη δεύτερη θέση της κατάταξης βρισκόταν η ΑΕΚ, με τρίτο τον Απόλλωνα. Οι τρεις αυτές παραδοσιακές δυνάμεις του ποδοσφαίρου της Αθήνας πήραν μέρος στο 4ο πρωτάθλημα Ελλάδας που διεξήχθη από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο του 1931. Ο ΠΑΟ τερμάτισε στη δεύτερη θέση, μαζί με τον Άρη, ενώ τον τίτλο κατέκτησε ο Ολυμπιακός.
Στη διαβάθμιση που ακολούθησε, ο Απόλλωνας υπερίσχυσε του Γουδίου και διατήρησε τη θέση του στην Εθνική κατηγορία.

Τον Οκτώβριο του 1933 επανάρχισαν οι τοπικοί αγώνες και στην Αθήνα η 9η διοργάνωση περιελάμβανε έξι συμμετοχές (ΠΑΟ, ΑΕΚ, Απόλλων, Αττικός, Ατρόμητος και Γουδί). Για ακόμη μια φορά, ο Παναθηναϊκός αναδείχθηκε πρώτοςμε δεύτερο τον Απόλλωνα και τρίτη την ΑΕΚ. Αυτές οι τρεις ομάδες καθώς και το  Γουδί προκρίθηκαν για την τελική φάση του πανελλήνιου πρωταθλήματος.

Το 10ο πρωτάθλημα της ΕΠΣΑ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1934 αλλά διακόπηκε άδοξα, διότι η ΕΠΟ αποφάσισε να ρίξει όλο το βάρος στην προετοιμασία της Εθνικής Ομάδας για το επικείμενο Βαλκανικό Κύπελλο το οποίο διοργάνωνε η χώρα μας.
Χρειάσθηκε έτσι να φτάσουμε στο Νοέμβριο του 1936, όταν ήδη την Ελλάδα μετά το πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου, κυβερνούσε απολυταρχικά ο Ιωάννης Μεταξάς, για να επιστρέψουμε σε τοπικό αθηναϊκό πρωτάθλημα, πόυ ήταν το 11ο από το ξεκίνημα του θεσμού, στα 1924. Σ' αυτό, πήραν μέρος έξι ομάδες (ΠΑΟ, ΑΕΚ, Απόλλων, Γουδί, Δάφνη και Αστέρας Γκύζη), αλλά τον τίτλο διεκδίκησαν οι συνήθεις δύο, ο Παναθηναϊκός και η "Ένωσις" (με ρυθμιστή τον Απόλλωνα). Τελικά, ο ΠΑΟ κατάφερε και πάλι να τερματίσει πρώτος, ενώ το ιστορικό Γουδί βρέθηκε εν αποσυνθέσει στην τελευταία θέση, υποβιβάσθηκε στη Β' κατηγορία και έκτοτε έσβησε από τον ποδοσφαιρικό μας χάρτη...


Από τον Οκτώβριο του 1937 έως τον Απρίλιο του '38 διήρκεσε το επόμενο πρωτάθλημα Αθηνών, στο οποίο ο Απόλλων Σμύρνης (φωτό) έκανε τη μεγάλη υπέρβαση και κέρδισε την πρωτιά, για πρώτη φορά ύστερα από 14 χρόνια! Σημειωτέον πως ο ΠΑΟ ήταν τρίτος στην κατάταξη (δεύτερη η ΑΕΚ), ενώ τις επόμενες τρεις θέσεις κατέλαβαν οι Αστέρας, Δάφνη, Αθηναϊκός (ουραγός). Η "ελαφρά ταξιαρχία" με τον Ρωμύλο Φρονιμίδη στα γκολπόστ, το Γάσπαρη να δεσπόζει στα μετόπισθεν και σκόρερ τους Δαμαλά, Γρηγοριάδη και Στράτο εντυπωσίασε τους φιλάθλους, καθώς παραχώρησε μόλις μια ισοπαλία (στον Αθηναϊκό) και ηττήθηκε δύσκολα από τον ΠΑΟ, κερδίζοντας όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια της.

  • Πηγή: "Η ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου 1894-1985" (Γιώργος Κουσουνέλος, Αθήνα 1985)

(Συνεχίζεται)